Dünya genelindeki sıradağlarda, küresel sıcaklıklar arttıkça buzullar eriyor. Avrupa’nın Alpleri ve Pireneleri 2000’den 2023’e kadar buzul hacimlerinin %40’ını kaybetti. Bu ve diğer buzlu bölgeler, yüzyıllardır aşağı akışta yaşayan insanlara tatlı su sağladı – bugün yaklaşık 2 milyar insan buzullara güveniyor . Ancak buzullar daha hızlı eridikçe, potansiyel olarak ölümcül riskler de oluşturuyorlar.
The Conversation’da yayınlanan makaleye göre, eriyen buzdan gelen su genellikle bir zamanlar buzul tarafından işgal edilen çukurlara akıyor ve büyük göller oluşturuyor. Bu genişleyen göllerin çoğu, yüzyıllar boyunca buzul tarafından biriktirilen tehlikeli buz barajları veya kaya morenleri tarafından yerinde tutuluyor.
Bu barajların ardındaki çok fazla su veya göle doğru bir heyelan, barajın kırılmasına, büyük miktarda suyun ve molozun dağ vadilerine doğru sürüklenmesine ve yolundaki her şeyin yok olmasına neden olabilir.
Bu riskler ve tatlı su kaynaklarının kaybı, Birleşmiş Milletler’in 2025’i Uluslararası Buzulların Korunması Yılı ve 21 Mart’ı ilk Dünya Buzullar Günü ilan etmesinin nedenlerinden bazılarıdır.
Buzulların Korunması Uluslararası Yılı ve Dünya Buzullar Günü, risklerin yanı sıra kimlerin tehlike altında olduğunu da hatırlatıyor.
Küresel nüfus, Dünya’nın kara yüzeyinin %10’unun buzla kaplı olduğu kriyosfere bağımlı. Ancak daha fazla buzul gölü oluşup genişledikçe, seller ve diğer riskler artmaktadır. 2024’te yayınlanan bir çalışma, dünya çapında 110.000’den fazla buzul gölü saymış ve 10 milyon insanın hayatının ve evinin buzul gölü taşkınlarından risk altında olduğunu belirledi.
BM bu bölgelerde daha fazla araştırma yapılmasını teşvik ediyor. Ayrıca 2025 ila 2034 yıllarını ” kriyosferik bilimlerde eylem on yılı ” ilan etti. Birkaç kıtadaki bilim insanları riskleri anlamak ve toplumların tehlikelere yanıt vermesine ve bunları azaltmasına yardımcı olmak için yollar bulmak için çalışacak.
