Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) tarafından sahibinden.com’da yayınlanan ilanlardan hareketle hazırlanan ve ikinci el otomobil piyasasının genel durumunu analiz eden ‘’Otomobil Piyasası Görünümü’’ raporuna göre otomobil satışları artarken fiyatlar düşmeye devam ediyor.
Ağustos ayı verileri incelenerek hazırlanan rapora göre otomobil talep endeksinin Temmuz’a kıyasla yüzde 5,9; geçen yılın Ağustos ayına kıyasla ise yüzde 22,6 daha yüksek olduğu gözlemlendi. Otomobil piyasasındaki canlılık göstergesi olarak izlenen “satılan otomobil sayısının satılık ilan sayısına oranı” ise 0,8 puan artarak yüzde 20,3 oldu. Bu göstergenin detayları incelendiğinde ilan sayısının yüzde 1 düştüğü, satılan otomobil sayısının ise yüzde 3 arttığı görülmektedir. Otomobil piyasasında bir diğer canlılık ölçütü olarak kullanılan satılık otomobil ilanlarının ne kadar süre yayında kaldıklarını gösteren “kapatılan ilan yaşı” geçen aya kıyasla 2,6 gün kısalarak 23 gün oldu.
Reel satış fiyatları düşmeye devam ediyor
Enflasyondan arındırıldığında otomobil ortalama reel fiyatının 14 aydır düştüğü görülüyor (Şekil 1-Üst panel). Reel fiyat endeksi Temmuz’a kıyasla yüzde 2,1 azalarak 161,4 oldu. Reel fiyatlardaki yıllık değişimin de hala negatif olduğu gözlemleniyor (Şekil 2-Alt panel). 2023 Mayıs’ta yüzde 47,9’a ulaşan değişim oranı takip eden aylarda sürekli azalarak 2024 Temmuz’da yüzde -41,1’e geriledi. Reel fiyatlardaki yıllık değişim oranı Ağustos’ta bir miktar yükselerek yüzde -37 oldu.
Şekil 1: Ortalama otomobil reel fiyatı (2020 Ocak=100) (Üst panel), ortalama otomobil reel fiyatının yıllık değişimi (%) (Alt panel)
Kaynak: sahibinden.com, Betam
Ortalama otomobil fiyatında ılımlı artış
Ortalama otomobil fiyatlarının bir önceki aya kıyasla bir miktar yükseldiği görülüyor (Şekil 2). Temmuz’da 862 bin 232 TL olan ortalama otomobil fiyatı, Ağustos’ta 865 bin 433 TL oldu (Şekil 2 -üst panel). Otomobil fiyatlarındaki yıllık değişim oranındaki düşüş durağan hale geldi. Ortalama otomobil fiyatı bir önceki yıla kıyasla yüzde 4,2 azaldı (Şekil 2- alt panel).
Şekil 2: Ortalama otomobil fiyatı (TL) (Üst panel), ortalama fiyatının yıllık değişimi (%) (Alt panel)
Kaynak: sahibinden.com, Betam
Temmuz’da talep göstergesinin hem bayram dönüşü olması hem de otomobil firmalarının Avrupa Birliği’nin yeni düzenlemeleri üzerine başlattığı kampanyalar sebebiyle belirgin bir yükseliş gösterdi. Talep göstergesindeki bu yükseliş ivme kaybetse de Ağustos’ta da yükselmeye devam ediyor. Otomobil talep endeksinin Ağustos’ta Temmuz’a kıyasla yüzde 5,9, geçen yılın aynı ayına kıyasla ise yüzde 22,6 daha yükseldiği görülüyor. (Şekil 3)
Şekil 3: Talep göstergesi (2020 Ocak=100)
Kaynak: sahibinden.com, Betam
Otomobil arzı azalırken satılan otomobil sayısı arttı
Satılan otomobil sayısının satılık ilan sayısına oranı bir önceki aya kıyasla 0,8 puan artarak yüzde 20,3 olarak kayda geçti. Bu artışın arka planı incelendiğinde satılık otomobil ilan sayısının yüzde 1 azaldığı, satılan otomobil sayısının ise yüzde 3 yükseldiği görülüyor. (Şekil 4)
Şekil 4: Satılan otomobil sayısının satılık otomobil ilan sayısına oranı (%) (Sol panel), satılan ve satılık otomobil sayısı (Sağ panel)
Kaynak: sahibinden.com, Betam
Otomobil piyasasının bir diğer canlılık göstergesi olan kapatılan ilan yaşının, önceki iki ayın aksine kısaldığı göze çarpıyor. 2024 Ağustos verilerine göre kapatılan ilan yaşı bir önceki aya kıyasla 2,6 gün kısalarak 23 gün oldu. (Şekil 5)
Şekil 5: Satılık otomobil kapatılan ilan yaşı (Gün)
Kaynak: sahibinden.com, Betam
Raporun devamına buradan ulaşabilirsin
