Sigortacıların hazırlıklı olması gereken dört kara para aklama yöntemi var: Yapay zeka destekli sahte kimliklerle online platformlardan poliçe temini, blokzincir temelli kara para faaliyetleri, hayat sigortası fonlarına yatırım yapan yasa dışı organizasyonlar ve denetimsiz aracılık faaliyetleri. Gündemde “güzelleşen paralar” varken, Türkiye Sigorta Birliği’nin 2021’de yayınlanan Aklama, Terörizmin ve Kitle İmha Silahlarının Finansmanı ile Mücadelede Sigorta ve Bireysel Emeklilik Sektör Rehberi’ni tekrar incelemekte fayda var.
-Dr. Behlül Ersoy
Son günlerde gündemin en ateşli konusu influencerlar ve onlara ait güzellik merkezlerine yönelik gerçekleştirilen operasyonlar. İddiaya göre bu güzellik merkezlerinde sadece insanlar güzelleşmiyormuş! Buruş buruş olmuş, kirlenmiş, mikrop yüklü pis paralar, kırışıklıklarından arındırılıp, yıkanıp paklanıp, temizlenip güzelleştiriliyormuş! Neyse ki neredeyse her gün izlediğimiz bu filmden, devletimiz de haberdarmış. Ayrıca devletimiz sadece bizim gibi izlememiş, bu operasyonları başından beri o kadim hafızasına kaydetmiş bile. Zamanı gelmiş…Şimdi de gereğini yapıyor.
Bu nevi işler “kara para aklama operasyonları” diye adlandırılıyor. Çok geniş bir yelpazeye yayılan iş kollarından gelen yasa dışı paralar, farklı yöntemler marifetiyle vergiye tabi tutularak temizleniyor. Bu yöntemlerden biri popüler bir İtalyan Mafya Babası olan Al Capone’la özleştirilmekte. Efsaneye göre Capone, Büyük Buhran döneminde alkol kaçakçılığından elde ettiği servetle büyük bir suç imparatorluğu kurmuştur. Fakat elde ettiği serveti kullanılabilmesi için yasa dışı paranın “güzelleştirilmesi” yani aklaması gerekir. O da nakit işlemlerin yoğun olduğu çamaşırhaneler kurarak yüklü miktardaki kirli parasını bu yasal işten kazanmış gibi gösterir.1
Artık 1930’larda değiliz. Bugün BM Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC) her yıl küresel GSYİH’nin %2-5’i kadarının aklanma operasyonlarına konu olduğuna dikkat çekiyor.2 Bu para çoğu zaman fiziksel olarak değil, finansal sistemin karmaşık koridorlarında sanal olarak dolaşıyor. Bugün yüklü miktarda bir parayı sümüklüböceği takip eder gibi peşinden bıraktığı izi sürerek yakalayabiliyoruz. Fakat organize bir suç örgütü her zaman bu kadar yavaş ve basit şekilde hareket etmeyebiliyor. Özellikle dünyanın dört bir yanına yayılmış hesaplardan yapay zeka destekli algoritmalar aracılığıyla para transferleri yaparak veya sofistike bankacılık ürünlerini alıp satarak ve benzer birçok yöntemi kullanarak izini kaybettirebiliyor. Her türlü inovatif finansal enstrümanı portföylerine katmaya çalışan bu organizasyonların radarına sigorta sektörü de girmekte.
Bankalara ve finans kurumlarına uyum ve güvenli ödeme sistemlerine yönelik hizmet veren Belçika merkezli Eastnets’in Mali Suçlar Danışmanı Hassan Zeddeh, sigorta sektörünü kara para konusunda uyarıyor! Zeddeh’e göre sigortacıların bugünlerde hazırlıklı olması gereken dört kara para aklama yöntemi var. Bunlar; yapay zeka destekli sahte kimliklerle online platformlardan poliçe temini, blokzincir teknolojisi temelli kara para faaliyetleri, hayat sigortası gibi ürünlerin fonlarına yatırım yapmaya çalışan yasa dışı organizasyonlar ve denetimsiz aracılık faaliyetleri.3 Neyse ki Türk sigorta sektörü bu işi sıkı tutuyor. Kara para aklama vb. suçlar çok daha önceden gündemimize girdi. Türkiye Sigorta Birliği’nin Aklama, Terörizmin ve Kitle İmha Silahlarının Finansmanı ile Mücadelede Sigorta ve Bireysel Emeklilik Sektör Rehberi 12.07.2021 tarihinde yayınlandı. Bu rapor, Zeddeh’in uyarılarından çok daha geniş bir tavsiye seti sunuyor.4 Hazır gündem güzelleşen paralara gelmişken, işi sıkı tutmak adına raporu tekrar incelemekte fayda var.
Son olarak, yazının başlığına bakarak paranın da güzeli olur mu demeyelim. Olur tabi… Büyük küçük fark etmez, alın teriyle kazanılmış ve vergisi verilmiş her para güzeldir…
Kaynaklar:
- Financial Crime Academy (2023). What Is Meant By Money Laundering, https://financialcrimeacademy.org/what-is-meant-by-money-laundering/
- Europol (2023). Money Loundering, https://www.europol.europa.eu/crime-areas/economic-crime/money-laundering
- Clere, A. (2023). Four Money Laundering Trends Facing The Insurance Industry, https://insurtechdigital.com/articles/four-money-laundering-trends-facing-the-insurance-industry
- Türkiye Sigorta Birliği, (2021). Aklama, Terörizmin ve Kitle İmha Silahlarının Finansmanı ile Mücadelede Sigorta ve Bireysel Emeklilik Sektör https://tsb.org.tr/media/ckeditor_uploads/2021/08/09/masak_sektor-rehberi-09082021.pdf
