Sigorta şirketlerinin müşterilerine karşı sorumluluklarını yerine getirme konusunda kendilerini güçlü kılan dayanaklar arasında reasüransın da mutlaka sayılması gerekir. Şubat ayında yaşanan büyük deprem felaketi sonrasında daha da çok gündeme gelen reasürans iş ve işlemleri sektörün rutin çalışma sistemi içinde önemli bir yer tutuyor.
| Yazılan Prim | Devredilen Prim | Devir Oranı | |
| Oto Sigortaları | 102.240.800.300 | 12.251.594.231 | 12,0% |
| Yangın ve Doğal Afetler | 27.353.583.386 | 17.528.200.557 | 64,1% |
| Hastalık-Sağlık | 23.851.769.636 | 2.222.268.005 | 9,3% |
| Genel Zararlar | 21.954.991.879 | 15.083.373.252 | 68,7% |
| Genel Sorumluluk | 5.959.116.222 | 3.919.587.371 | 65,8% |
| Nakliyat | 3.827.102.652 | 2.213.154.070 | 57,8% |
| Kaza | 3.548.324.920 | 430.754.524 | 12,1% |
| Su Araçları | 2.188.365.684 | 1.230.120.875 | 56,2% |
| Finansal Kayıplar | 1.761.211.281 | 1.252.283.164 | 71,1% |
| Diğer | 4.250.053.252 | 2.312.473.212 | 54,4% |
| Toplam | 196.935.319.212 | 58.443.809.260 | 29,7% |
Tablo 1. 2022 Yılı Devredilen Prim Oranları (Kaynak: TSB internet sitesi, şirket bazında mali tablolar)
Tabloda 2022 yılı için branş bazlı devredilen prim oranları yer alıyor. Oto sigortalarında riskli sigortalılar havuzu kaynaklı devirleri hariç bırakırsak devir oranı sıfıra yakın. Ancak diğer branşlarda %50’nin üzerinde hatta %70’i aşan devir oranları görmek mümkün. Hasarlarda reasürör payı verisi de benzer oranları gösteriyor.
Bu oranlar ve Kahramanmaraş depremi sonrası ortaya çıkan büyük tazminat tutarının önemli bir kısmının reasürörler tarafından üstlenilmesi konunun öneminin bir kez daha hissedilmesine sebep oldu. Nitekim hâlâ yeterli hazırlık seviyesine ulaşmadığımız büyük Marmara depremi için gerekli reasürans koruması olmazsa olmaz bir ihtiyaç olarak önümüzde duruyor.
Reasürans piyasası doğası gereği küresel çapta hareket eden bir yapıya sahip. Geçtiğimiz aylarda A.M. Best tarafından dünya reasürans piyasasını değerlendiren bir rapor* yayınlandı. 2022 sonuçlarına göre Munich Re hayat dışı prim üretiminde 36,7 milyar USD, toplam prim üretiminde ise 51,3 milyar dolar USD üretim ile bir kez daha dünyanın en büyük reasürörü olurken, 2021 ile aynı sıralama korundu ve kendisini Swiss Re ve Hannover Re takip etti. Pareto kuralının işlediği bir piyasa görüntüsü ile sıralamada ilk 10 reasürör toplam primin %69,3’ünü, ilk 20 ise %85,2’sini elde etmiş.
Raporda küresel olarak şartlarda bir iyileşme görülse de reasürörlerin çeşitli zorluklar ile karşılaşmaya devam edecekleri yönündeki beklenti ön planda. Diğer taraftan 2023 Ocak yenilemelerindeki görüntünün reasürans arzının talebi karşılamaya yetmediği yönündeki tespit önem arz ediyor. Özellikle hemen hemen tüm hasar beklentilerinin aşıldığı Kahramanmaraş depremi sonrası modellerin gözden geçirildiği ve Marmara depremine yönelik hasar beklentisinin güncellendiği bir ortamda 2024 yenilemeleri Türkiye sigorta sektörü için zorluklar içerecek gibi görünüyor.
Rapora göre 2021 yılından itibaren düzelmeye başlayan teknik sonuçlar ve güçlü sermaye kaynakları reasürörlerin yükümlülük karşılama yeterlilikleri açısından oldukça sağlam bir pozisyonda olmasını sağlasa da özellikle güncel finans piyasası şartları sermaye maliyetini aşan bir kârlılık seviyesine ulaşma baskısının daha da yoğun hissedilmesine neden oluyor. Özellikle 2017’den itibaren etkileri finansal sonuçlara yansıyacak şekilde görülen birden çok katastrofik olayın varlığı da eklendiğinde reasürans maliyetlerinde bir artış görülmesi beklentisi korunuyor. Raporda yine de ani bir sıçrama olmadığı vurgusu yapılmış.
Mevzuat ile getirilen zorunluluklardan öte tüm şirketlerin yeterli reasürans korumasının temini konusunda gerekli özeni göstererek hareket ettiğine mütemadiyen tanık oluyorum. Buradaki anahtar kelime “yeterli”. Yeterli seviyeyi belirlemek ihtiyacı ciddi modelleme ve aktüeryal çalışma yapılması anlamına geliyor. Türkiye’de kurulu reasürörlerimizin de potansiyel desteği ile mevcut modelleme çalışmalarından çok daha ileri seviyelerde analizler yapılması reasürans kapasitesinin teminine ilişkin endişelerin de bulunduğu günümüzde çok daha önemli.
*: Rapora ücretsiz olarak https://www3.ambest.com/ambv/sales/bwpurchase.aspx?record_code=335321 adresinden ulaşmak mümkün.
