Son yıllarda stres ve anksiyete seviyelerindeki gözlemlenen artış, bruksizm ve diş sıkma vakalarında yükseliş başlattı. Uzm. Dt. Esra Uluköylü’ye göre, modern yaşamın getirdiği zorluklar, diş sağlığını olumsuz etkiliyor. “Bruksizm vakalarındaki artış, bu sorunun ciddiyetini vurgulamak adına önemli” diyen Uluköylü, belirtiler görüldüğü hâlde derhal bir diş hekimine danışılması gerektiğini vurguluyor.
Günümüzde, modern yaşamın getirdiği zorluklarla birlikte yeni sağlık sorunları da ön plana çıkıyor. Özellikle pandemi ve sonrasındaki dönemde, bireyler arasında artan stres ve anksiyete seviyelerine paralel olarak, bruksizm ve diş sıkma vakalarında belirgin bir artışa neden oluyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre, insanların giderek yalnızlaşması, bireyselleşme eğilimi, ekonomik belirsizlikler ve pandeminin getirdiği izolasyon, depresyon ve anksiyete vakalarını hızla artırıyor.
Anksiyete ve depresyon oranlarındaki yükselişin diş sıkma olarak bilinen bruksizm vakalarında da artışa sebep olduğunu belirten Uzm. Dt. Esra Uluköylü, bu konuda yaptığı açıklamada, “Günümüzde, bireyler arasında artan yalnızlık, bireyselleşme eğilimi ve pandemi kaynaklı stres faktörleri, diş sıkma ve gıcırdatma sorunlarına yol açıyor. ABD Ulusal Sağlık Enstitüsü’nün (NIH), çalışmalarına göre özellikle gündüz görülen bruksizm vakalarında bir artış trendi gözlemleniyor. Bruksizmin nedenleri arasında stres, anksiyete, uyku düzeni sorunları ve diş hizalama problemleri yer alıyor. Ekonomik ve sosyal sorunların paralelinde anksiyete seviyelerindeki artışın, bruksizm vakalarında gözlemlenen artışla bağlantılı olduğunu söyleyebiliriz” ifadelerini kullandı. “Bruksizm, genellikle stres, anksiyete, uyku düzeni sorunları ve diş hizalama problemleri gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanıyor” diyen Uluköylü, şöyle devam etti: “Bu durum genellikle uyku sırasında veya stresli gündüz zamanlarında daha baskın bir şekilde ortaya çıkıyor ve bireyleri farklı şekillerde etkileyebiliyor.”
“Çocuklarda özellikle dikkat edilmeli”
“Bruksizmin belirtileri arasında çene ve baş ağrısı, diş aşınması, hassasiyet ve uyku sonrası baş ağrısı bulunuyor. Ayrıca, çene kaslarında gerginlik, kulak çevresinde ağrı ve uyku bozuklukları da bu duruma işaret edebilir” şeklinde konuşan Uluköylü, yeni vakalarda çocuk hastaların oranının yüksek olduğunu belirtti.
Çene sıkma ve gıcırdatmada tedavi yaklaşımlarının, bireyin semptomlarının şiddetine ve ihtiyaçlarına göre değişiklik gösterdiğine de işaret eden Uluköylü, “Genellikle özel yapım ağız koruyucuları veya splintler önerilir. Bunun yanında ilaçlar, davranış değiştirme teknikleri, ortodontik tedaviler ve stres yönetimi stratejileri de tedavi için kullanılabilir” diye konuştu.
“Tedavi hastaya göre değişebilir”
Diş sıkma tedavisi, semptomların şiddetine ve kişinin durumuna bağlı olarak değişim gösterebiliyor. “Tedaviden önce bruksizmin sebebi tespit edilmelidir” diyen Uluköylü, bruksizmin nedenlerini belirlemek için ağız, diş ve çene muayenesi yapılması gerektiğini belirtti.
“Bruksizm tedavisi, diş gıcırdatma veya diş sıkma ile ilişkili semptomları azaltmayı veya ortadan kaldırmayı amaçlar. Spesifik tedavi yaklaşımı; altta yatan nedenlere, semptomların şiddetine ve bireysel ihtiyaçlara bağlı olarak değişebilir. Tedavi seçenekleri arasında gece plakları kullanmak, çene kaslarını gevşetmek için egzersizler yapmak gibi işlemler bulunmaktadır” diyen Uluköylü, şöyle devam etti: “Bunun yanında gerekli görülürse masseter botoksu, stres yönetimi teknikleri kullanımı ve dişlerin hizalamasıyla ilgili sorunların tedavisi de yardımcı olabilir. Fakat bu yöntemler bruksizmi tam olarak tedavi edememekte ve sadece hastaların şikayetlerinin hafifletilmesini sağlamaktadır.”
“Belirtiler varsa diş hekimine başvurulmalı”
Bruksizm belirtileri gösterenlerin sayısındaki artışın, bu sorunun ciddiyetini vurgulamak adına önemli olduğunu belirten ve teşhisin önemli olduğunu söyleyen Uzm. Dt. Esra Uluköylü, “Bruksizm, genellikle uyku sırasında oluştuğu için çoğu insan diş sıkma veya gıcırdatma alışkanlıklarının farkında olmaz. Fakat, uyandığınızda ağızda, özellikle çene ve yüz kaslarında ağrı veya rahatsızlık hissiniz varsa ve dişlerinizde aşınma, çatlama ya da kırılma belirtileri görüyorsanız dokturunuza danışmalısınız. Bunun yanında, uyandıktan sonra oluşan baş ağrısı şikayetiniz oluyorsa ya da yanınızdaki insanlar uyurken dişlerinizden gıcırdatma sesi geldiğini söylüyorsa hemen bir hekime danışmalısınız” dedi.
Diş hekimlerinin, bireylere uygun tedavi planını uygulamaya koyarak semptomları hafiflettiğini ve dişleri koruma altına aldığını söyleyen Uluköylü, bruksizm belirtileri yaşayan veya şüphelenen bireylerin, bir diş hekimine başvurarak kişiselleştirilmiş bir tedavi planı oluşturabileceğini söyledi.
Uzm. Dt. Esra Uluköylü kimdir?
Yurtiçi ve yurtdışında gerçekleştirilen diş ve ağız sağlığıyla ilgili kurslar ve kongrelerde konuşmacı ve katılımcı yer alan Uzm. Dt. Esra Uluköylü, kanal tedavisi ve endodonti uzmanıdır. Özel Dental Diş ve Ağız Sağlığı Polikliniği’nde Endodonti Uzmanı olarak hastalarına hizmet veren Uluköylü, yurtdışından ülkemize gelen hastalara da FineUp Clinic çatısı altında diş, ağız ve çene sağlığı hizmeti vermektedir. Uluköylü, aynı zamanda Türk Entodonti Derneği üyesidir.
