“Ketojenik Diyet”

Kısa dönemde popüler diyetlerle sağlanan kilo kaybı uzun dönemde birçok sağlık problemlerine neden olmaktadır. Ketojenik diyet yapanlar diyetlerini sonlandırdıktan sonra verdikleri kiloları hızla geri almaya başlarlar. Bu diyetlerle zayıflamanın kalıcılığı yoktur. Aynı zamanda uzun vadede vücut üzerine etkileri bilinmemektedir.

-Prof. Dr. Gökçen Orhan

Ketojenik diyet sanki son yıllarda bulunmuş, keşfedilmiş mucizevi bir zayıflama yöntemi olarak popüler hale getirilse de uzun yıllardan beri ilaçlara dirençli epilepsi hastalarında özellikle çocuklarda atak sıklığını azaltmaya yönelik uygulanan bir beslenme şeklidir. Ketojenik diyet yüksek yağ, düşük karbonhidrat içeren gıdalar ile yapılan bir beslenme türüdür. Ancak son yıllarda hızla kilo vermeyi sağlayan mucizevi bir diyet olarak pazarlanmaktadır. Bu tek yönlü beslenmenin olası yan etkileri, yol açabileceği sağlık sorunları ise gözardı edilmektedir. Ketojenik diyet bir tedavinin parçası olarak kısa süreli konusunda uzman hekim kontrolünde uygulanabilse de uzun süreli ve sürdürülebilir bir diyet programı asla değildir.

Normalde insan vücudu enerji kaynağı olarak ilk karbonhidratları yani şekeri kullanır. Ancak beslenmede karbonhidrat kesilirse vücut enerji kaynağı olarak sırasıyla protein ve yağları kullanmaya başlar. Ketojenik diyette karbonhidrat alınmadığı ve protein alımı normale göre daha az olduğundan karaciğer depolanmış yağları keton cisimlerine çevirerek vücudun enerjisi için kullanmaya başlar.

Verilen kilo fazlasıyla geri alınabilir

Ketojenik diyetle yüksek proteinli diyeti birbiriyle karıştırmamak gerekir. Ketojenik diyette düşük karbonhidrat, yeterli protein, yüksek yağ tüketilmesi önerilir. Yüksek proteinli diyette ise ihtiyacın üzerinde protein verilir. Alınan protein kas oluşumuna yardımcı olur. Oysa ketojenik diyette vücut enerjiyi proteinden almaya çalışır. Bu da kas kaybına yol açabilir. Kaslar vücutta enerjinin en çok tüketildiği yerlerdir. Kas kaybı metabolizmanın yavaşlaması demektir. Bu tarz diyetten çıktıktan sonra kişiler verdikleri kiloları yavaşlamış metabolizmaları nedeniyle fazlasıyla geri alabilirler.

Sağlık için riskli

Protein kaybı böbrek sorunlarına yol açabilir. Vücutta artmış keton cisimleri idrar yoluyla atıldığı için idrara çıkma artar. İdrar çıkışı arttığı için sıvı kaybı da artar. Ağız kuruluğu gelişir. Nefeste aseton kokusu oluşur.

Lifli gıdalar tüketilmediğinden ciddi bağırsak sorunları yaşanabilir. İshal, kabızlık, mide bulantısı ve kusma yaşanabilir. Ketojenik diyet aslında yüksek yağlı bir diyet tarzı olduğundan kanda LDL (kötü kolesterol) değerleri yükselebilir. Karaciğere fazla yüklenme olduğundan özellikle karaciğerinde sorun olanlarda bu diyet ciddi hastalıklara yol açabilir.

Besinlerde kısıtlanmaya gidildiğinden vitamin ve mineral alımı azalır. Vücutta vitamin ve mineral eksikliklerinin oluşması büyük olasılıktır. Ketojenik diyet sırasında bunların takviye edilmesi gereklidir.

İnsan beyini glikoz, yani şekerle çalışır. Diyet sürecinde beyin fonksiyonları yavaşlayabilir ve kişilerde kafa karışıklığı, asabiyet görülebilir. Bu duruma “keto-flu” adı verilir. Uyku problemleri sık görülür.

Ayrıca düşük karbonhidratlı diyetleri uygulayanlarda kalp ritim bozukluğu daha fazla görülmektedir. Kalp ritim bozuklukları olan kişilerde felçten ölüm oranları normal insanlara göre çok daha yüksektir.

Uzman gözetiminde zayıflayın

Kısa dönemde popüler diyetlerle sağlanan kilo kaybı uzun dönemde birçok sağlık problemlerine neden olmaktadır. Ketojenik diyet yapanlar diyetlerini sonlandırdıktan sonra hızla verdikleri kiloları geri almaya başlarlar. Bu diyetlerle zayıflamanın kalıcılığı yoktur. Aynı zamanda uzun vadede vücut üzerine etkileri bilinmemektedir. Sağlıklı zayıflama, uzman desteği alınarak ve kişiye özel, haftalık yapılan vücut analiz ölçümü değerlendirilmesine göre yazılan beslenme programlarını içermelidir. Yaş, cinsiyet, yaşam tarzı ve kişinin davranış şekline göre diyet ayarlanmalıdır. Popüler diyetlerin olumsuz etkileri halka daha çok anlatılmalıdır ve karşılaşabilecekleri sağlık sorunları hakkında bilinçlendirilmelidir.