Türkiye’de kadınların tasarruf eğilimlerini ve yatırım alışkanlıklarını incelemek amacıyla Odeabank tarafından gerçekleştirilen Kadınların Birikim Alışkanlıkları Araştırması, Covid-19 salgınının kadınlarda tasarruf eğilimini arttırdığını ortaya koydu. Araştırma sonuçlarına göre Covid-19 öncesi dönemde kadınların aylık birikim yapma eğilimi, salgın döneminde haftalık ve daha sık birikim yapma yönünde değişti. Salgın, tasarruf yapma sebebinde değişiklik yaratırken, bu dönemde eğitim ve sağlık konuları kadınların en çok önem verdiği birikim alanı oldu. Odeabank Genel Müdürü Mert Öncü, araştırma ile Türkiye’deki kadınların ekonomik ve sosyal hayattaki rollerini ve yatırım alışkanlıklarını inceleyerek, tasarruflarını doğru yatırım araçlarında değerlendirmelerini sağlamak olduğunu belirtti.
Odeabank, Türkiye’de kadınların tasarruf eğilimlerini izlemek amacıyla bir araştırma gerçekleştirdi. Yöntem Araştırma Danışmanlık Şirketi tarafından yapılan Kadınların Birikim Alışkanlıkları Araştırması, Türkiye temsili olarak 260 kadınla gerçekleştirildi. Covid -19 salgını öncesinde Şubat ayında yapılan ve yeni normal dönemi ile birlikte Temmuz ayında tekrarlanan araştırma ile Birikim Alışkanlıkları, Birikim Motivasyonu, Yatırım Aracı Kullanım Dinamikleri, Banka İlişkileri ve Gelecek Hayalleri olarak 5 kategoride kadınların tasarruf eğilimleri incelendi.
Odeabank Genel Müdürü Mert Öncü, araştırma ile toplumsal tasarruf eğilimine yön veren kadınların değişik dönemlerde tasarruf eğilimlerindeki tutum değişikliğini ortaya koyarak, “daha iyi bir hayat” için birikim yapan kadınları desteklemeyi hedeflediklerini söyledi.Öncü, araştırmanın amacının Türkiye’deki kadınların ekonomik ve sosyal hayattaki rollerini ve yatırım alışkanlıklarını inceleyerek, tasarruflarını doğru yatırım araçlarında değerlendirmelerini sağlamak olduğunu vurguladı.
Araştırmanın salgın öncesi ve Covid-19 döneminde Türkiye’deki kadınların harcama ve yatırım alışkanlıklarını nasıl değiştirdiğini ortaya koyduğunu belirten Mert Öncü: “Araştıma, Covid -19’un kadınlarda tasarruf eğilimi artırmakla birlikte, birikim motivasyonlarını da değiştirdiğini gösterdi. Kadınlarımız salgında sağlık ve eğitimi birikim için öncelikli alan olarak ön plana aldı. Odeabank olarak amacımız kadınların birikim eğilimlerini doğru bir şekilde yönlendirerek tasarruf etme çabalarına destek olmak. Banka olarak hizmete sunduğumuz yeni nesil bankacılık ve yatırım hizmetleri ile müşterilerimize bankamızın ürün çeşitliliğinden, avantajlı koşullarda birikim yapma imkânı sunuyoruz. Odeabank olarak, kadınların birikim yapma eğilimlerini doğru ürünler sunarak desteklemeye devam edeceğiz” dedi.
Kadınların Birikim Alışkanlıkları Araştırmasında öne çıkan unsurlar;
Tasarruf yapanlar arasında gençlerin payı artıyor
Kadınlarda salgın sonrası, birikim yapma miktarı azalan grup kadar birikim yapma miktarı artan bir grup olduğu da görüldüğü araştırmada, 18-24 yaş grubu kadınlar arasında birikim yapma eğiliminin arttığı ortaya çıktı. Covid-19 öncesi dönemde kadınların %94’ü aylık birikim yapma eğilimi gösterirken, kadınlar arasında haftalık ve daha sık birikim yapma isteğinin arttığı görüldü. Salgın öncesi kadınların %28’inin, salgın sonrası ise %56’sının aylık ortalama birikim düzeyinin, aylık toplam gelirinin %11’inden fazla olduğu ortaya çıktı. Salgın, hedef grubun daha yüksek miktarda birikim yapmasına olanak sağladı. [i]1
Tasarruf amacı olarak sağlık ve eğitim en ön plana çıktı
Araştırma birikim için öne çıkan motivasyonlarda salgın öncesinde olduğu gibi zorunlu gereksinimlere odaklanıldığını gösterdi. Araştırmada dikkat çeken önemli bir unsur sağlık amaçlı birikim motivasyonunun ilk yapılan araştırmadaki 4. sıradan, Temmuz ayında yapılan ikinci araştırmada 3. sıraya yükseldiğini ortaya çıkardı. Sağlık birikimi motivasyonu Covid-19 öncesinde yüzde 15 iken, pandemi ile birlikte % 32’lere ulaşıyor. Araştırmada yer alan 260 kişilik hedef grubun %65’i salgın ilan edildikten sonra birikim sebeplerinde değişiklik olduğunu belirtti. Yapılan çalışma ile salgın ilanından sonra birikim yapma sebebi olarak öne çıkan konuların ise sağlık ve eğitim harcamaları olduğu görüldü. Salgın sonrası birikim motivasyonu değişen grubun tamamının, genel birikim yapma sebebinde sağlık harcamalarının önemli yer tuttuğu ortaya konuldu.
Çocuk sahibi olanlar daha fazla yatırım aracı kullanıyor
Salgın öncesi 45 yaş üstü yaş grubunda yatırım aracı kullanma eğilimi daha yüksek iken, salgın sonrasında çocuk sahibi olan katılımcıların arasında yatırım aracı kullanma eğiliminde artış yaşandığı gözlemlendi. Yatırım aracı kullanma eğiliminde “altın hesabı”, “döviz” ve “vadeli mevduat hesabı”nın yatırım aracı kullananlar arasında salgın öncesine göre daha yüksek düzeyde tercih edildiği kaydedildi.
Temassız kart kullanımı arttı
Salgın öncesi harcamalara ilişkin genel eğilimin özellikle metropol dışı illerde nakit üzerinden yapılması yönünde iken salgından sonrası bu eğilimin yerini banka kartı ve kredi kartına bıraktığı ortaya çıktı. Salgın öncesi kıyafet ve eğitim konuları harcama kalemlerinde öne çıkarken, salgından sonra kişisel bakım, sağlık en çok harcama yapılan kategoriler olarak öne çıktı. Salgın süreci öncesine göre kadınların farklı sektörlerdeki harcama durumlarının ne yönde değiştiği incelendiğinde, gıdadan sonra en çok artış gösteren 3 sektörün sağlık, kişisel bakım ve hobiler olduğu görüldü. Araştırmada harcamaların belirgin bir şekilde azaldığı temel sektörler ise seyahat ve eğlence sektörleri olduğu ortaya çıktı. Hedef grubun %67’sinin kartının temassız özelliği bulunurken, bu grubun yaklaşık yarısının bu özelliği “salgından sonra” kullanmaya başladığı gözlemlendi. Araştırmada kadınların %57’si salgınla internet bankacılığını, %63’ünün ise mobil bankacılığını daha fazla kullanma yönünde görüş bildirdi. Araştırma sonuçlarına göre salgın sonrası internet/mobil bankacılığı ayda 1’den daha sık kullandığını belirten %84’lük bir grup olduğu görüldü.
Salgın kadınların hayallerini de değiştirdi
Kadınlar, fazladan 5.000 TL’ye sahip olmaları durumunda birikim yapmayı tercih ettiği yönünde görüş bildirdi. Kadınların salgından önce, gelecek için hayalleri arasında tatil yapmak ve araba yenilemek öne çıkarken, salgından sonra önümüzdeki 1 yıl için kadınların hayalleri incelendiğinde ev alma isteği öne çıktı. Araştırma kapsamında belirlenen parayı COVID-19 salgını öncesinde “tatil” için kullanma tercihinin %18’den %12’ye gerilediği görüldü. Bankalar, salgın öncesi ve sonrası dönemde de iş kurmak için maddi destek alma konusunda ilk sırada tercih edilirken, kadınların salgın sonrası e-ticaret alanında bir iş kurma tercihlerinde artış kaydedildiği dikkat çekti.
[i] Bu veriler Yöntem Araştırma Danışmanlık Ltd. tarafından 29 Haziran – 3 Temmuz tarihlerinde, 18 yaş üzeri birikim yapma alışkanlığı olup ABC1C2 Sosyoekonomik statü grubunu temsil edenn=260 kadın ile CAWI (Bilgisayar Destekli Kişisel Değerlendirme) tekniği kullanılarak yapılan “Kadınların Birikim Alışkanlıkları” araştırmasından alınmıştır.
