Yaz mevsiminin gelmesi ve aşırı sıcakların başlamasıyla birlikte bedende ortaya çıkan su ve mineral kayıpları ile beslenme alışkanlıklarının değişmesi pek çok sağlık sorununa yol açıyor. Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzmanı Diyetisyen Özge Yılmaz, su kaybıyla başlayan sorunların çaresinin sağlıklı ve dengeli beslenme olduğuna dikkat çekti, gıda zehirlenmelerine karşı uyarıda bulundu.
Yaz aylarında sıcaklıkların artmasıyla bedenlerimizde bir çok değişiklik meydana geliyor. Vücut sıcaklığının normal değerlerde tutulması için terlemeyle birlikte sıvı kaybı nedeniyle sıvı ihtiyacı artıyor. Günlük olarak çeşitli şekillerde vücuttan yaklaşık 10 kupa (2,5 litre) su kaybı olduğuna dikkat çeken Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Diyetisyeni Özge Yılmaz, bu kayıpların farklı içeceklerle giderilmesi gerektiğini söylüyor.
Diyetisyen Yılmaz, su içilmesinin sıvı kaybının giderilmesi için en iyi seçim olacağını, terleme ile kaybedilen elektrolitlerin yerine gelmesi için ayranın da ikinci tercih olabileceğini söyledi. Böbrek, kalp ve damar fonksiyonları için gerekli olan mineralleri yerine koymak için sebze ve meyve tüketiminin önemine dikkat çeken Yılmaz, bekletilmeden içilirse taze sıkılmış meyvelerin vitamin ve antioksidan özelliklerinden dolayı tüketilebileceğini dile getirdi. Yılmaz, “Meyveler sıkıldığında vitamin kayıpları olacaktır. Bu nedenle aslında meyveleri posasıyla birlikte yemek gerekir” dedi.
Yaz ayları: Tehlike çanları…
Yaz mevsiminde sıvı gereksinimiyle birlikte yüksek tansiyon, kan şekerinde düşme, ödem gibi sağlık sorunlarının ortaya çıktığına dikkat çeken Yılmaz, sıcak havalarda beslenmeyle ilgili önerilerde bulundu.
Şeker hastalığıyla ilgili problemlerin yaz aylarında tansiyonun da yükselmesiyle birlikte çokça görüldüğünü belirten Yılmaz, “Yanlış beslenmeden dolayı, rafine şeker, meyve suları ve tatlıyı fazla tüketmekten dolayı sıkıntılar başlıyor. Bunun önüne geçmek için ara öğünle beslenme, meyveleri tek başına yememek, yanında yağlı proteinli yoğurt, yağlı tohumlu cevizle tüketmek diyabetin önüne geçecektir” dedi.
Kan şekeri kontrolü için ne yapmak gerekli?
Ani kan şekeri düşmelerini dengelemek için ara öğünlerde kuru meyveler, ayran gibi sağlıklı atıştırmalıklar tüketilebileceğini, tam tahıllı esmek ekmekler tercih edilebileceğini belirten Yılmaz, şekerleme ve tatlılardan ise uzak durulması gerektiğini söyledi.
Yılmaz, “Turşu, salamura, cips başta olmak üzere tuz ve tuzlu yemekler tansiyon ve ödem sorunlarına yakalanmamak için yenmemeli. Haftada iki kez kırmızı et, kalan günler balık, tavuk ve hindi eti tercih edilebilir. Etler kızartma yerine ızgara ve buğulama gibi yöntemlerle pişirilmeli. Hamur işi tatlılar yerine dondurma, meyve salataları, sütlü tatlılar tüketilmeli. Sebze kızartması yerine yemeğinin yapılmasını öneriyoruz” dedi.
Yaz alerjilerine dikkat!
Yaz aylarında dikkat edilmesi gereken konulardan birinin de alerjiler olduğunu belirten Yılmaz, fazla meyve ve sebze tüketiminden dolayı alerjiler oluşabildiğini dile getirdi. Özelliklerde çocuklarda kırmızı meyve ve sebzelere karşı alerjilerin öne çıktığını vurgulayan Yılmaz, “Örneğin en çok çilek, domates, kiraz alerjileri ile karşılaşılıyor. Bunların işlenmiş halleri yendiği zaman böyle bir durum yok. Örneğin domates suyu veya çilek reçeli alerjen değildir ancak taze çilek yendiğinde alerji görülebiliyor. Alerjiyle ilgili testler var ancak kendimizi tanıyarak yani deneme yanılma yöntemiyle nelerin alerji yaptığını da bulabiliriz” dedi.
Sıcak havaların neden olabileceği metabolik sonuçlardan biri olan kabızlığın da vücuttan fazla sıvı tüketimiyle oluşabileceğini söyledi. Bunu önlemek için de posalı beslenmek gerektiğini, tabaklarda mutlaka posalı sebze ve meyveler olmasının önemli olduğunu dile getirdi.
Gıda zehirlenmeleri en büyük tehlike
Sıcakların artmasıyla birlikte en sık görülen şikayetler arasında yer alan gıda zehirlenmelerine de dikkat çeken Yılmaz, “Et, balık, tavuk, pişmiş patates, yumurta, kuru baklagiller ısıyla birlikte çok çabuk bozulabileceği için gıda zehirlenmelerine neden olabilir. Buna dikkat edilmeli. Satın alınan ürünlerin son kullanma tarihlerine de bakılmalıdır. Zehirlenmelerin bulantı, kusma ve ishal gibi belirtileri olur. Tüketilecek sebze ve meyvelerin bol su ile yıkanması, suların çeşitli mikroorganizmalar barındırmadığından emin olunması, mayonez, krema gibi maddeler içeren gıdaların bekletilmeden tüketilmesi önemlidir” dedi.
