Çevremizde birçok insanın yaptığı işten kaynaklanan mutsuzluklarını dile getirdiğini duymaktayız. Ülkemiz şartlarını gözlemlediğimizde, tanıdığımız kaç kişi yaptığı işten dolayı mutsuz olduğunu ve kaç kişi fırsat yaratılsa hayal kurdukları işlerde çalışarak mutlu olabileceğini düşünüyor?
Gideceği limanı bilmeyene hiçbir rüzgardan fayda gelmez (Montaigne)
Mutsuz çalışanların en önemli ortak özellikleri, hayatlarının en önemli kararı olan kariyer seçiminde bilinçli hareket etmemeleri. Bilinçli kariyer tercihi yapanların ise ortak özellikleri, kariyer hayatlarını önemsemeleri, kendilerini çok iyi tanımaları, mevcut sosyo ekonomik değişimleri analiz etme becerisine sahip olmaları, kariyerlerini planlamanın önemini fark edip bu planları uygulama becerisine sahip olmalarıdır.
Kariyer, hayat yolculuğunda oluşturduğumuz, kendi aklımız ve emeğimizle inşa ettiğimiz, kimliğimizi tanımlayan en önemli hayat rollerimizden birisidir. Kariyer kimliği oluşturmak farkındalıkla, yeteneklerimizi tanımakla, güçlü ve zayıf yönlerimizi bilerek gelişime odaklanmakla ve nasıl bir iş hayatı yaşamak istediğinizi net bir şekilde tanımlayarak bir plan çerçevesinde ne olmak istediğimizi tanımlamakla başlar. Kariyer, planlanması ve bu planların hayata geçirilmesi ile çalışma hayatımızın sonuna kadar yapılan yolculuktur.
Kariyer yolculuğumuzda varmak istediğimiz noktayı tanımlamak, nerede olduğumuzu analiz etmek, çevresel değişkenleri düzenli olarak takip ederek, şirket içi ve şirket dışı dinamikleri sürekli analiz ederek kariyer gelişimini planlayan kişilerin, işini şansa bırakan kariyer yolcularına kıyasla hedefe ulaşma noktasında ciddi fark yarattığı görülmektedir.
Kariyer gelişim planı nasıl yapılır?
Kariyer başlangıç seçiminizi yaptınız, artık yeni bir hayatın başlangıcındasınız, peki bu yolculuk nasıl gerçekleşecek?
- Öncelikle kariyer vizyonunuzu belirlememiz işimizi çok fazla kolaylaştıracaktır.
Kariyerinizde varmak istediğiniz son noktayı net bir şekilde tanımlamanız, nereye varmak istediğinizi hayal ediyor olmanız planlama sürecinde ilk adımdır. Ana kariyer hedefinizi oluşturmaya çalışırken dikkat edeceğiniz en önemli nokta, bu kariyer hedefini özgür iradenizle siz mi belirlediniz? yoksa çevresel ve toplumsal aktörlerin dayatmaları ile mi yönlendirildiniz? Çevrenizin, hayatınız ve geleceğinizle ilgili karar verme süreçlerindeki etkisi ne kadar oldu? Kariyer vizyonunuz sadece size özel olmalı, çevresel etkileşimleri dikkate alarak detaylı bir kişisel analiz sonrasında kendinize özel seçimlerde bulunmalısınız.
- Yeteneklerinizi, güçlü ve zayıf alanlarınızı tanımlayın.
Kişisel yetkinliklerinizi tanımanız, kariyer gelişim planlamasında gerçekçi bir bakış açısı ve becerilerimizle ilgili farkındalığımızın olması, kariyer yolculuğumuzda bizi başarısızlıktan koruyacak, gelişim alanlarımızı keşfetmemize olanak sağlayacaktır. Güçlü ve zayıf yönlerinizi belirlerken kendimize sormamız gereken soruları aşağıdaki gibi örnekleyebilirsiniz:
- Başka insanların sahip olmadığı ne gibi avantajlarınız var? Yetenek, beceri, eğitim, çevre, finans vs.)
- Diğer insanlardan neleri daha iyi yapıyorsunuz?
- Ne gibi kişisel kaynaklara ulaşabilirsiniz?
- En çok gururlandığınız başarınız nedir?
- Diğer insanlardan farklı olan değerleriniz nelerdir?
- Yapmaktan çekindiğiniz işler neler?
- Çevrenizdeki insanlara göre sizin zayıf yönleriniz neler?
- Hayatınız zorlaştıran kötü alışkanlıklarınız var mı? (Dağınıklık, plansız çalışma, stresli bir kişilik, çatışmacı bir tutum, teknoloji kullanımı vs.)
- Hedeflediğiniz kariyerle ilgili sizi zor durumda bırakabilecek kişisel özellikleriniz neler? (İnsanlarla iletişim kurmayı sevmiyorsanız, insan odaklı bir sektör için planlayacağınız kariyer yolculuğunda ciddi zorluklar yaşayabilirsiniz.)
- Bir hareket planı oluşturun.
Varmak istediğiniz kariyer vizyonu hangi becerilere sahip, nasıl bir tutum ve davranış içinde? Tüm bu soruların cevaplarını detaylı bir şekilde yazarak mevcut becerilerinizle karşılaştırarak gelişim alanlarınız keşfedin.
Vizyon becerileriniz için araştırmalarda bulunmalı, sizden daha tecrübeli rol modeli olabilecek mentörler bularak onları incelemeli, sektör ve şirket içinde dinamikleri özümsemeye çalışarak bilgi edinmeli, mevcut becerilerinizle kariyer hedef becerilerinizi karşılaştırarak gelişim alanlarınızı belirlemelisiniz. Gelişim ihtiyaç listenizi ortalama 1 yıllık kısa hedeflere dönüştürerek, öncelik sırası belirleyip, yapılacak işler listesi hazırlayarak bir zaman planlaması hazırlamalısınız.
- Düzenli olarak planlarınızı gözden geçirin.
Yapılan tüm planlar için, sizde veya işletmenizde ortaya çıkan değişimler, planlarınızın da kendi içinde revize edilmesi ihtiyacını ortaya çıkarabilir. Gelişim planınızdaki uygulamaların sonuçlarını düzenli olarak analiz ederek, planlarınızdaki küçük iyileştirmeler sayesinde kariyer yolculunuzda sizden ya da çevresel etkenlerden dolayı ortaya çıkacak engelleri hızlı bir şekilde fark etmeniz, gerekli müdahaleler için size zaman kazandıracaktır.
Özet olarak;
İyi bir kariyer, iyi bir planlama ihtiyacı doğurmakta; iyi plan, uygulama cesareti ile hayata geçmektedir. Sürekli analiz becerisiyle değişimleri yakından takip ederek kariyerinizi yönetebilme becerisine sahip olabileceksiniz.
