Geçtiğimiz yıl UNİCEF ile iş birliği yapan mammashow, bu yıl Türkiye’de çocuk oto koltuğu kullanılması konusunda farkındalık yaratmak üzere, Bebek Araç Gereçleri Üretici, İthalatçı ve Perakendeciler Derneği BAGİDER tarafından yürütülen #yarınlarımızolsun başlıklı sosyal sorumluluk kampanyasına destek veriyor. 10 Ocak Perşembe günü mammashow ev sahipliğinde ve Hassas Anne Ece Kumkale’nin moderatörlüğünde bebek oto koltuğu kullanmanın önemine dikkat çeken #yarınlarımızolsun başlıklı panel düzenlendi. Panele, BAGİDER Bebek Oto Koltuğu Çalışma Grubu Üyesi ve İstanbul Kültür Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Görevlisi PhD. Dr. Kasım Yiğit, Oyuncu/Influencer Akasya Asıltürkmen, Çocuk Gelişimi ve Özel Eğitim Uzmanı Özge Selçuk Bozkurt ve İstanbul Emniyet Müdürlüğü Trafik Denetim Şube Müdürlüğü Uzmanı Mehmet Candan konuşmacı olarak katıldı. Oturum, BAGİDER Bebek Oto Koltuğu Projeleri’nden Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi Enes Genç’in hoşgeldiniz konuşması ile başladı.
İkinci el üründen uzak durulmalı
Türkiye’de çocuk oto koltuğu kullanımının 4 yaşından sonra bırakıldığını ve hatta yüzde 76’ya yakın bir oranın kullanımda da yanlışlıklar yaptığını vurgulayan BAGİDER Üyesi Dr. Kasım Yiğit, “Öncelikle 12 yaşına gelene veya boyu 143 santim olana dek, çocuk oto koltuğu kullanılmalı. Hatta bu kullanım en az 15 aylık olana kadar arka yönelimli yani seyahat güzegahının ters yönüne Doğru olmalı. Bu biçim kullanım mesela İskandinav ülkelerinde 4 yaşına kadar zorunlu.” dedi. Özellikle ikinci el ürünlerden uzak durulması gerektiğinin de altını çizen Yiğit, orta ya da şiddetli bir kazaya karışan araçlarda oto çocuk koltuğunun darbe almasa bile kullanılmaması gerektiğini vurguladı. “Bu kazalarda mekanizma bozulabilir, bunu gözle anlamak mümkün değil. Bu nedenle ikinci el ürünlerin herhangi bir kazaya karışıp, karışmadığını da bilemeyiz. Yine ürünün son kullanım tarihi de çok önemli. Çünkü dış etkenlerden dolayı, plastik koruması, mekanizması zarar görebilir. Son kullanım tarihine bakmadan ikinci çocuk için kullanmak ya da başka birine vermek oldukça yanlış.” diye konuştu.
Zorunlu ülkelerde çocuk ölümleri yüzde 3
Türkiye’de çocuk oto kullanım oranının yüzde 24-28 arasında olduğunu ifade eden Dr. Kasım Yiğit, kazaların bir çoğunun aslında şehir içi yollarda meydana geldiğini oysa çocuk oto koltuğunun daha çok şehirlerarası yollarda kullanıldığını söyleyerek önemli bir uyarıda bulundu. Yiğit, kanunen kullanımın zorunlu olduğu ülkelerde çocuk ölümlerinin yüzde 3, olmayan ülkelerde de bu oranın yüzde 46 olduğunu sözlerine ekledi.
Çocuk oto kullanımı ve araçlarda güvenlik konusunda dünyadan ve Türkiye’den bilgiler de veren Dr. Kasım Yiğit, “Dünyada ilk defa emniyet kemeri Avustralya’nın Victoria eyaletinde sürücüler ve ön koltukta oturan yolcular için yasal olarak takılması mecburi hale getirildi. Türkiye’de ise bu tarih yasal olarak 1 Ocak 1992. Oto koltuğunun tarihçesi ise 1933 yılına dayanıyor. Dünyada ilk çocuk oto koltuğu 1933 yılında üretilmiş. Ülkemizde çocuk oto koltuğunun yasal olarak zorunlu hale geldiği tarih ise 1 Haziran 2010.” açıklamasında bulundu.
Çocuk oto koltuklarının devletçe belirlenmiş standartları olduğunu belirten Yiğit, koltukların çocukların ağırlıklarına uygun olması gerektiği, en güvenlisinin ise 0-4 yaş arası ISOfix sistemine sahip arka yönelimli, sünger yerine strafor kullanılan, yan darbe koruma sistemleri bulunan ve yüzünün dörtte üçünü kapatan koltuklar olduğunu kaydetti.
Kaza anında 8-10 kiloluk çocuğun ağırlığı 400 kiloya çıkıyor
Kişiden kişiye trafik kuralların uyma bilincinin değiştiğini söyleyerek konuşmasına başlayan İstanbul Emniyet Müdürlüğü, Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü Uzman Trafik Polis Memuru Mehmet Candan, oto koltuğunun yaralanmaları ve can kayıplarını en aza indiren koruyucu bir tertibat olduğunun kanunlarımıza da yeraldığını vurguladı. Annelere büyük görev düştüğünü söyleyen Candan, “Bir çarpışma sırasında 8-10 kg’lık bir çocuğun kilosu 400 kilograma kadar çıkabiliyor. Bilinçsiz anneler işin boyutunu tahmin edemiyor. “ dedi.
Güvenlik için araç sağ şeritten gitmeli, çocuk oto koltuğu arka koltuk sağ tarafta olmalı
Çocuk oto koltuğunun en güvenilir kullanım yerinin arka koltuk ortası olduğunu ama üretimin o şekilde yapılmadığını belirten Candan, “Direksiyonda bulunan kişi mutlaka dikkatli bir şekilde sağ şeritten gitmeli. Çocuk oto koltuğu ise arka koltukta sağ tarafta olmalı. Yani en güvenli yer arka sağ taraf.” açıklamasında bulundu.
Toplu taşımalarda ve taksilerde çalışmalar yapılmalı
Oyuncu ve influencer Akasya Asıltürkmen ise özellikle annelerin kısa mesafede bir şey olmaz demelerine rağmen çok tatsız durumlarla karşılaşabileceklerini söyledi. Aslında ben kızımı erken yaşta toplu taşıma ile tanıştırmak istiyordum. Ancak anladım ki arabaya bağımlılığımız devam edecek. Toplu taşımalarda, taksilerde çocuk oto koltukları olması için çalışmalar yapılmalı. Belki ticari bir araç çağırırken tercihlerin görülebileceği aplikasyonlar olmalı. Ben oto koltuğu konusunda kızımla ilgili hiç sorun yaşamadım. Çünkü bunun bir zorunluluk olduğunu doğduğu andan ona hissettirdik. Araç içinde başka türlüsünü bilmiyor çünkü.” şeklinde konuştu.
Hastane çıkışından itibaren o koltuğa alıştırın
Çocuk Gelişimi ve Özel Eğitim Uzmanı Özge Selçuk Bozkurt ise çocukların oto koltuğuna alıştırılması konusunda önemli bilgiler verdi. Bozkurt, özellikle doğum sonrası, hastane çıkışından itibaren özel olarak üretilen bu koltuklar ile anında işe başlanılması gerektiğinin altını çizdi. Bozkurt, ilk 3 ay çocukların hareket kabiliyetlerinin kısıtlı olması nedeniyle sıkıntı yaşanmayacağını ancak 3 aydan sonra sıkıntının başlayacağını söyledi.
Bokurt sözlerine şöyle devam etti: “3 aylık olmadan önce çocuğu o koltuklara oturtun. 15 dakikalık periyotlar halinde bunu yapabilirsiniz. Aslında çocuğun tepkisi koltuğa değil hareketlerinin kısıtlanmasına. Arka yönelimli giderken kulak hareket var derken, gözler hareket yok diyor. Bu durumda beyin bir tutarsızlık var diyor ve mide bulantısı gibi huzursuzluklar başlıyor. Bunun için ilk olarak yolu görmesi için koltuğu yükseltebiliriz. Seyahatler uyku saatlerine denk getirilebilir. Arkaya bir ayna monte edilebilir. Uzun yolculuklarda molalar ile dışarı çıkartılarak hava aldırılabilir. Elinde bir oyuncağı olsun mesela ve mont giydirmeyin. Gerekirse içindekini alıp, bakıp, oynayacağı, önüne koyabileceğiniz bir yolculuk çantası yapın.”
