Her 100 kişiden birinde görülen romatoid artrit (RA), toplumda en sık görülen romatizmal hastalıklardan biridir. Genelde el ve ayak küçük eklemlerini tutabilen kronik, iltihaplı bir romatizmal hastalıktır. Kadınları daha çok etkilemekle beraber ileri yaş grubunda kadın-erkek oranı eşitlenir. Liv Hospital Romatoloji Uzmanı Prof. Dr. Şenol Kobak romatoid artrit hastalığı ile ilgili merak edilenleri anlattı.
Romatoid artrit sistemik bir hastalıktır
Romatoid artrit hastalarının en önemli şikayetleri arasında eklem ağrısı ve şişlik, bir saatten fazla süren sabah tutukluğu ve hareket kısıtlılığı yer alır. Bunun yanında, halsizlik, iştahsızlık, çabuk yorulma gibi semptomlar da görülür. Hastalık en sık el ve ayak küçük eklemleri tutmakla beraber, diz, dirsek, omuz, kalça, ayak bilek eklemleri yanı sıra boyun omurgasını da etkileyebilir. Fakat unutulmamalıdır ki romatoid artrit eklem tutuluşu sadece buzdağının görünen kısmıdır. Romatoid artrit bir sistemik hastalık olup hayatı tehdit eden iç organ (akciğer, kalp, göz) tutuluşları yapabilir. Bazı hastalar ise eklem tutuluşu ön planda olmaksızın, iç organ tutuluşunu işaret eden şikayetler ile başvurur. Kuru öksürük, efor ile gelen nefes darlığı, akciğer tutuluşunu işaret ederken, çarpıntı, göğüs ağrısı gibi şikayetler kalp tutuluşunu düşündürür. Yine bazı hastalarda, deri altı nodülleri (RA nodülleri) ve/veya RA vaskulitini düşündüren deri döküntüleri ve ülserleri görülebilir.
Romatoid artrit tanısı nasıl konur?
Romatoid artrit tanısında en önemli unsurların arasında hastanın öyküsü ve fizik (sistemik ve lokomotor sistem) muayene bulguları yer alır. Bunun yanı sıra bazı laboratuar, serolojik ve radyolojik tetkikler de tanıda yardımcı olur. Laboratuar tetkiklerde iltihabı gösteren değerlerde yükseklik saptanır. Radyolojik tetkiklerde ise sıklıkla el ve ayak eklemlerin grafileri ve/veya MR çekilerek, hastalığın yaptığı kemik değişiklikleri, eklem daralması ve hasarı görülebilir. Romatoid artrit eklem deformasyonu ve sakatlık yapabilen bir hastalıktır. Özellikle ileri evre ve tedavi almamış hastalarda, eklemlerde deformasyonlar gelişebilir ve hastaların sakatlığına ve hayat kalitesi düşüklüğüne neden olabilir. Romatoid artrit hastalığını başlatan ve tetiği çeken etkenler arasında farklı bakterial ve/veya viral enfeksiyonlar suçlanır. Genetik zemini olan bireylerde hastalığın ortaya çıkma olasılığı daha yüksektir.
