KPMG Türkiye, bireysel emeklilik sistemini incelediği raporunun ikincisini yayımladı. Rapora göre 2016 sonu itibarıyla sistemdeki sözleşmelerin ortalama yaşı 3,4 yıl. Ekonomik koşullara paralel olarak bireylerin sistemden erken çıkma veya ödemeye ara verme gibi eğilimleri nedeniyle BES şirketleri kâr sorunu yaşıyor. Raporu değerlendiren KPMG Türkiye Finansal Hizmetler Sektör Lideri Sinem Cantürk, “Türkiye’de BES’in en önemli problemi insanların sistemde yıllarca kalmayı planlamadan girmeleri ve erken ayrılmaları. Bu nedenle devlet desteği çok önemli” dedi.
BES’te yaşanan erken ayrılma sorununun hem katılımcılar hem de emeklilik şirketlerinin kaybına neden olduğunu belirten Cantürk, “Katılımcılar, ertelenmiş giriş aidatı, vergi, devlet katkısı hak edilmeyen kısım vb. kesinti tutarları nedeniyle beklenenden düşük tutarlarıyla sistemden ayrılıyor. Emeklilik şirketleri ise sistemden erken ayrılan katılımcıların oluşturduğu yüksek maliyet nedeniyle kârsızlık problemi yaşayabiliyor” dedi.
Cantürk, “Rapora göre Türkiye’nin bireysel emeklilik sisteminin dünyadaki önemli ekonomiler arasında GSYH oranıyla bakıldığında, gelişime ve büyümeye hâlâ açık olduğu görülüyor. Bireysel emeklilik sistemi, başladığı ilk yıldan itibaren önemli düzeyde gelişti ve 2016 yılsonu itibarıyla 19 emeklilik şirketi ve 61 milyar TL fon tutarına (devlet katkısı fon tutarı dâhil) ulaştı. Emeklilik şirketleri, faize duyarlı müşterileri için faizsiz emeklilik planıyla de ürün çeşitliliğini artırdı. Devlet katkısı uygulamasıyla ülkemizde artışa geçmiş görünen katılımcı sayısı ve katkı payı tutarlarının gelişen piyasalar da göz önüne alındığında gelecekte de artması bekleniyor” dedi.
Devlet desteğinin önemi artıyor
Yaşanan bu sorunlar nedeniyle sisteme olan devlet desteğinin öneminin giderek arttığını belirten Cantürk, “Özellikle 1 Ocak 2017 tarihinde başlayan otomatik katılım bireysel emeklilik sisteminde, tasarrufun alışkanlık hale getirilmesi ve ekonomik gelişiminde önemli bir kilometre taşı. 2017 yılında uygulanmaya başlayan otomatik katılım sistemi de emeklilik fonları piyasasını daha da tabana yayacak ve rakamsal büyümeler ile beraber herkesin farkındalığının da artmasına imkân verebilecek. Otomatik katılım sisteminin uygulamaya geçmesiyle beraber sektörde mevzuata uygunluk ve müşteri odaklı yaklaşımların öneminin bir kat daha fazla artacağına dair beklentimiz bulunuyor” dedi.
BES’in gelişimi için neler yapılmalı?
KPMG raporunda bireysel emeklilik sisteminin sağlıklı bir şekilde gelişimi için yapılması gerekenler şöyle sıralandı:
- Katılımcıların ortalama sistemde kalma süreleri uzatılmalı
- Sisteme duyulan güven sürdürülmeli
- Emeklilik fonlarının performansı artırılmalı
- Sağlanan teşvikler kamuoyuna iyi anlatılmalı
- Katılımcılar sürekli ve doğru olarak bilgilendirilmeli
- Tasarruf sistemi için farkındalık artırılmalı
- Emeklilik hakkını kullanmak isteyen katılımcılara yıllık gelir sigortası sunulmalı
- Fonun önemli bir kısmının sistemde kalması sağlanmalı
- Emeklilik şirketleri operasyonel ve finansal risklerini minimize etmeli
- BES şirketleri, iç sistemlere her zamankinden daha çok önem vermeli ve yatırım yapmalı
